Galata Köprüsü

İustinianos, 518’de bu köprünün yerine yenisini taştan yaptırır, ancak bunun ne süreyle ayakta kaldığı belli değildir. 1453’te o köprünün çoktan yok olduğu, Fatih’in kuşatma sürecinde, hemen aynı yerde zincirlerle bağlanan kayıklarla oluşan geçici bir köprü yaptırmasından anlaşılıyor.

1503’te Leonardo da Vinci tek kemerli, 240 m uzunlukta tasarladığı bir Haliç Köprüsü önerisini Sultan II. Bayezid’e sunduysa da bu girişiminden bir sonuç alamaz. Ve belki bin yılı aşan bir süre, binlerce pereme iki kıyıyı bağlar, 1836’ya dek değişik iskeleler arasında gider gelirler de kimsenin aklına köprü yaptırmak gelmez.

Unkapanı-Azapkapı arasında yaptırılan ilk köprüden dokuz yıl sonra bu kez Eminönü-Karaköy arasında Bezmialem Valide Sultan’ın ön ayak olmasıyla Tersane-i Hümayun‘da dubalı, ahşap “Cisr-i Cedid” (Yeni Köprü) yaptırılır. (1845) 
Galata bankerlerinin etkinlikleriyle büyüyen, canlanan Karaköy için yıpranmaya yüz tutan Köprü’nün yetmediği görülünce 1863’te tersanede daha büyük, daha geniş bir köprü –gene ahşaptan- yaptırılır.

Ne var ki, Batı’da geliştirilen yapı teknolojisi, artık köprülerin demirden yapılmasını gündeme getirmektedir; Büyük İngiliz, Fransız şirketlerinden öneriler gelmeye başlar, 1896’da anlaşma yapılır. Yapım hızla sürdürülürken, bağlantı noktalarının elverişsizliği ileri sürülür ve 1872’de bu köprü Karaköy yerine Unkapanı’na kaydırılır. 1878’de ise Eminönü-Karaköy arasında yirmidört dubayla taşıtılan, orta bölümü gemi geçişleri için açılabilen, yanlarında iskelelerin, deniz hamamlarının yer aldığı; dönemine göre çağdaş bir demir köprü inşa edilir. 1894’ten başlayarak Batılılar, yeni yeni bir dizi öneri hazırlatır. Yapım yarışına Almanlar da katılır.

Bu yarışı Almanlar kazanır, MAN şirketinin öncülüğünde bir konsorsiyumla imzalanan 1907 sözleşmesi, II. Meşrutiyet’in ilanından sonra 1909’da yenilenir ve köprünün yapımına başlanır. 27 Nisan 1912 günü açılan köprü 237 000 altına mal olmuştur. Yirmi sekiz büyük duba tarafından taşınır ve 466 m uzunluktadır. Orta kısmı katlanarak açılır bir biçimde yaptırılmıştır. İlk yıllarda geçiş paralıdır. Elektrikli tramvaylar, Marmara ve Haliç yönlerindeki iskelelere gelip giden gemilerle kentiçi ulaşımının da odağıdır artık. Alttaki bölümlere zaman içinde dükkanlar, kahveler, lokantalar yerleşir.

Gün geçtikçe önce tramvaylar yok oluverir. Sonra bir yangın geçirir ve Haliç’te bir yere çekilir, sonra da Hasköy’e taşınır.